Page 28 - Biologia, Biologia na czasie, podręcznik, klasa 2, zakres rozszerzony

Rozdział 3. Różnorodność roślin

Glaukocystofity przytwierdzone do podłoża za pomocą chwyt-
Glaukocystofity są niewielką grupą organi- ników. W ich chloroplastach oprócz chlorofili
zmów jednokomórkowych lub kolonijnych. i karotenoidów występują także fikobiliny cha-
Występują w zbiornikach wodnych, gdzie rakterystyczne dla sinic. Z tego powodu plechy
aktywnie pływają za pomocą wici lub unoszą krasnorostów przybierają zwykle czerwone
się biernie w wodzie. Charakterystyczną cechą zabarwienie.
glaukocystofitów jest szczególna budowa chlo-
roplastów. Są one bardzo podobne do komó- Zielenice
rek sinic – mają dwie błony białkowo-lipidowe, Zielenice zasiedlają głównie środowiska wodne,
a obwodowo rozmieszczone tylakoidy zawierają ale występują też na lądzie, m.in. na korze
chlorofil a oraz niebieskie i czerwone fikobi- drzew, a nawet na śniegu i lodzie, gdzie ich
liny. W chloroplastach niektórych gatunków masowe pojawy wywołują zjawisko barwnego
glaukocystofitów występują ponadto pozosta- śniegu. Liczne zielenice wchodzą w związki
łości sinicowej ściany komórkowej zbudowanej symbiotyczne z różnymi gatunkami grzybów,
z mureiny. Taka budowa chloroplastów jedno- współtworząc porosty.
znacznie wskazuje na ich endosymbiotyczne Do zielenic należą zarówno formy jednoko-
pochodzenie. mórkowe, jak i kolonijne oraz wielokomórkowe.
W chloroplastach tych roślin występują chlo-
Krasnorosty rofile a i b, charakterystyczne dla roślin lądo-
Krasnorosty, z wyjątkiem nielicznych gatun- wych. Ponadto komórki większości zielenic
ków słodkowodnych, zasiedlają przybrzeżne są otoczone celulozową ścianą komórkową
strefy ciepłych wód morskich. Zazwyczaj mają i zawierają typowy dla roślin materiał zapa-
wielokomórkowe plechy nibytkankowe, które są sowy – skrobię.

Endosymbioza pierwotna Przypomnij sobie

Zgodnie z teorią endosymbiozy chloroplasty roślin powstały w wyniku endosym-
biozy pierwotnej, która polegała na fagocytozie prokariotycznych komórek sinic
przez heterotroficzne komórki eukariotyczne, będące przodkami roślin. Wchłonięte
komórki weszły w symbiozę z komórką gospodarza, a następnie – w toku ewolucji –
przekształciły się w chloroplasty.

komórka sinicy chloroplast
otoczona dwiema otoczony trzema
błonami błonami
błona
fagosomalna chloroplast
otoczony dwiema
błonami
ENDOSYMBIOZA UTRATA BŁONY
FAGOSOMALNEJ
wspólny przodek wspólny przodek komórka
roślin roślin roślinna

Początkowo chloroplasty roślin miały trzy błony białkowo-lipidowe. Dwie pochodziły z komórek
sinic, a jedna – zewnętrzna – była błoną fagosomalną, powstałą w wyniku wpuklenia się błony
komórkowej komórki gospodarza. Błona fagosomalna uległa z czasem strawieniu – w rezulta-
cie współczesne chloroplasty mają dwie błony białkowo-lipidowe.

90